|
CÓ G̀ NƠI MỘT CÁI TÊN?
Vĩnh Hảo (lược trích từ website vinhhao.info)
Nghĩ cũng lạ! Cái tên chỉ là một tiếng gọi (âm thanh), một vài chữ viết (ngôn ngữ, văn tự), tách rời khỏi con người ḿnh chứ không dính sẵn vào cơ thể ḿnh như là bàn tay, cái chân, sợi tóc...; cũng không gắn vào người ḿnh như quần áo, đồng hồ, giây chuyền... Nó chẳng đụng ǵ tới ḿnh cả. Nó ở ngoài khơi khơi, không h́nh sắc, không mùi vị; có ghi thành chữ th́ cũng ghi trên một miếng giấy, một cái thẻ đeo trước ngực, rồi tháo xuống khi ra khỏi sở làm hay ra khỏi một ngày đại hội... Thế nhưng nó có đời sống dài lâu hơn thân xác, dai dẳng hơn cuộc đời của ḿnh, bởi v́ nó có mặt cùng thời với sự sinh ra của ḿnh, có khi nó c̣n có trước khi ḿnh sinh ra nữa kia, và khi ḿnh chết đi rồi nó vẫn c̣n sống nhăn đâu đó trên bàn thờ, nơi bia mộ, trên sách báo, hay trong tâm tưởng của một vài người nào đó cho đến khi không c̣n ai nhắc nhở hay nhớ đến nữa... Ô là là, chẳng ngờ cái tên lại đóng một vai tṛ thật quan trọng trong đời sống ḿnh đến thế. Nó làm cho ḿnh trở nên ḿnh. Nó làm cho ḿnh không phải là kẻ khác. Nó chạy theo ḿnh (hay ḿnh bị chạy theo nó?) suốt cuộc đời. Người thân của ḿnh muốn ḿnh được sung sướng th́ cũng không cần phải sờ chạm chi vào người ḿnh, mà chỉ cần gọi cái tên của ḿnh lên, kèm theo một vài cái mỹ-tính-từ (như đẹp [trai, gái], thông minh, thật thà, tài trí, giỏi, hiền...) th́ tự dưng ḿnh được hạnh phúc lâng lâng, mặt mày tươi rói lên thấy rơ. Kẻ thù của ḿnh muốn đánh ḿnh đau, muốn làm ḿnh khổ, cũng chẳng cần phải thượng cẳng tay hạ cẳng chân mà đạp, mà đá, mà đấm, mà thoi, mà véo, mà ngắt, mà day, mà đẩy, mà xô, mà đ́, mà nghiến... mà chỉ cần gọi cái tên của ḿnh rồi kèm theo một tràng những xú-tính-từ (như xấu, đểu, tham lam, độc ác, dữ dằn, bất tài, ngu dốt...) th́ tự dưng ḿnh cũng xọp người đi, đau khổ muốn điên cả người, rồi ăn không ngon, ngủ không yên... Hớ, lạ nhỉ! Cứ nh́n lại xem nào, cái tên, nó có dính ǵ đến ḿnh đâu, vậy mà nó lại tác động vào nỗi vui buồn sướng khổ của ḿnh. Bơm cho cái tên nó mập ra th́ nó càng làm khổ ḿnh nhiều hơn; đai-ét, làm cho nó thon thon ốm ốm, rồi tiêu ṃn dần cho đến mất hút th́ đời ḿnh sẽ ít lo lắng buồn phiền hơn. Cho nên, càng vô danh chừng nào th́ lại càng thong dong, tự tại chừng nấy. Một cái tên thôi cũng đủ phiền ḿnh lắm rồi, đừng có dại mà cố gắng cột, gắn, đeo, tṛng... thêm cho nó những thứ phụ tùng khác (như các học vụ, nghiệp vụ, chức vụ...) để rồi chúng tiếp tay hành hạ ḿnh nhiều hơn. Có người đă có tên rồi mà c̣n bắt người ta phải gọi chức vụ, hay học lực đi kèm theo nữa; người ta gọi không không th́ không chịu, bắt phải nói cho đủ cả tên lẫn chức vụ nữa kia! Họ giỏi thật chứ hả? Cả đời chẳng biết mệt mỏi trong việc đeo mang một cái tên, và một lô các chức vụ, nghề nghiệp... Thế th́, chúng ta sống ở đời, thực ra là sống v́ cái ǵ, cho cái ǵ?—Cho sự tồn tại của một cái bản ngă mà người ta đă dán tên. Cái bản ngă ấy cần một cái tên để vươn rộng cánh tay của nó đến ngoại giới. Cái tên cần một cái ngă để nương tựa mà chứng minh sự có mặt của nó. Không có cái bản ngă th́ cái tên chẳng có ư nghĩa ǵ cả, và cũng chẳng được "dính" vào đâu cả. Hễ ḿnh "dính" vào cái tên, hay ḿnh để cái tên "dính" vào ḿnh, th́ ḿnh và nó cùng tồn tại, cùng đau khổ. Không cho nó "dính" vào đâu cả th́ không có cái ǵ làm phiền hà đến ḿnh. Ḿnh c̣n không có th́ cái tên của ḿnh làm ǵ có được nhỉ? Nghệ thuật sống vui ở đời là hăy quên ḿnh đi. Nhưng muốn quên ḿnh đi, trước hết, hăy quên cái tên của ḿnh cái đă. Cái tên mà không quên được th́ cái "ḿnh" không thể quên được đâu. Có ǵ nơi một cái tên?
|